درراستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه، که مطابق با آنها شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بورس‌هایکالایی در ایران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ (نخستین بورس کالایی در ایران) و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند . برمبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوریاسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴، مجلس شورای اسلامی ) وبا تصویب شورای عالی بورس ، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی ، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد .

بورس كالا بازاری متشكل و سازمان يافته‌ است كه در آن بهطور منظم كالا يا كالاهاي معيني با روش هايي مشخص مورد معامله قرار مي‌گيرند . درحال حاضر زمينه هاي فعاليت بورس كالای ایران عبارتند از :

• فلزات و مواد معدني

• محصولاتشیمیایی و پتروشيمي

•محصولات كشاورزي

• معاملات آتی

بورس معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان است که از طریقسامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی انجام می شود و این معاملاتبرای همه شرکت کنندگان در بازار به صورت عادلانه عرضه می شود. قرارداد آتیقراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد می شود در سررسید معین، مقدار معینی ازکالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می کنند، بفروشد و در مقابل طرف دیگرقرارداد متعهد می شود آن کالا را با مشخصات معین، خریداری کند.

معاملات آتی در بورس کالای ایران

با توجه به اینکه اولین معاملات قراردادهای آتی در دنیا به صورت استاندارد در بورس های کالای انجام شده است، درکشور ما نیز معاملات اولین قرارداد آتی در بورس کالای ایران با راه اندازی قراردادآتی بر روی شمش طلای یک اونسی( که در تاریخ 01/04/1387 مورد پذیرش قرار گرفته بود)از تاریخ 03/12/1387 آغاز شد. اما با راه اندازی قراردادهای آتی بر روی سکه طلایبهار آزادی، رونق خاصی به این بازار داده شد. معاملات قراردادهای آتی در تاریخ05/09/1387 آغاز شد و هم اکنون تنها به قراردادهای سکه طلای بهار آزادی طرح امام خمینی (ره) اختصاص پیدا کرده است که روز به روز بر محبوبیت این بازار افزوده میشود. طی سال 1394، تعداد یک میلیون و 696 هزار قرارداد آتی سکه طلا به ارزش 166هزار میلیارد ریال در بورس کالای ایران مورد داد و ستد قرار گرفت. ولی در طول سال1395، تعداد سه میلیون و 202 هزار قرارداد آتی سکه طلا به ارزش 390 هزار میلیاردریال مورد معامله قرار گرفته است که نشان دهنده رشد 53 درصدی حجم و 42 درصدی ارزشمعاملات سال 1395 نسبت به سال 1394 است.